Przygotowania do V Krajowych Dni Pola Boguchwała 2024 „idą pełna parą”. Gościliśmy w PODR w Boguchwale pracowników Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu z Zakładu Mykologii oraz z Terenowej Stacji Doświadczalnej w Rzeszowie – prof. dr. hab. inż. Marka Korbasa, dr inż. Joannę Horoszkiewicz, dr Ewę Jajor, dr. inż. Jakuba Danielewicza oraz mgr. Łukasza Siekańca.
Pomimo niesprzyjającej pogody udało się dokonać lustracji upraw na polu doświadczalnym i zasięgnąć opinii ekspertów na temat zagrożeń ze strony chorób, które mogą w obecnym czasie pojawiać się na roślinach.
Ponadto wizyta była doskonałą okazją do zadania naukowcom pytań dotyczących ważnych dla rolników kwestii związanych z ochroną upraw w gospodarstwach. Uzyskane odpowiedzi prezentujemy poniżej.
1. Czy zmiany klimatu, z którymi ostatnio mamy do czynienia mają wpływ na pojawianie się nowych zagrożeń dla upraw ze strony agrofagów?
Zmiany klimatu, które obserwujemy w ostatnich latach mogą mieć wpływ na występowanie istotnych zmian w biologii i rozwoju wielu agrofagów, w tym grzybów chorobotwórczych.
W ostatnich sezonach szczególnie było to zauważalne w pojawieniu się nietypowych szczepów grzyba Puccinia striiformis powodującego rdzę żółtą zbóż i traw, w szczególności w uprawie wrażliwych odmian takich gatunków jak pszenica i pszenżyto. Nawet niewielki wzrost temperatur może radykalnie wpływać na rozwój obecnie ważnych gatunków patogenów. Mam tutaj na myśli sprawcę zgnilizny twardzikowej i ważnego polifaga powodującego tą chorobę w wielu gatunkach roślin uprawnych, a w szczególności w uprawie rzepaku ozimego. Średnie podniesienie temperatury o 2℃ spowoduje zmniejszenie wilgotności gleby, co z kolei będzie powodować zakłócenia w biologii i rozwoju zgnilizny twardzikowej, uniemożliwiając wystąpienie ww. choroby, w tym i wielu innych gatunkach.
2. Czy w dobie wycofywania wielu substancji czynnych środków ochrony roślin, środki biologiczne będą odgrywać coraz większa rolę w ochronie?
W dobie wycofywania wielu syntetycznych substancji czynnych budujących środki ochrony roślin, bardzo ważne zadanie mają do spełnienia środki biologiczne. Bardzo często w skład tych środków wchodzą głównie grzyby, bakterie oraz wyciągi z roślin i olejki naturalne, które przy użyciu wielu mechanizmów niszczą lub opóźniają rozwój patogenów. Typowe mechanizmy działania ww. substancji czynnych to: konkurencja, antagonizm, nadpasożytnictwo itp. Środki te posiadają wiele zalet. Nie ma pozostałości w chronionych roślinach. Raz zastosowane mogą odtwarzać się w biocenozie. Nie stwierdzono po zastosowaniu środków biologicznych zjawiska uodparniania się patogenów. Słabą stroną tych produktów jest niższa skuteczność działania w porównaniu do syntetycznych środków ochrony roślin.
3. Jakie są podstawowe różnice w stosowaniu preparatów biologicznych, na co rolnik powinien zwrócić uwagę, stosując te środki?
Biologiczne środki ochrony roślin wymagają od producentów przechowywania w kontrolowanych warunkach, również ich stosowanie wymaga określonych warunków glebowo-klimatycznych np.: odpowiednia wilgotność gleby. Wymagane może być kilkukrotne zastosowanie tego typu produktów w celu osiągnięcia ich wysokiej skuteczności. Najlepiej, aby środki te stosowane były profilaktycznie, ze względu na wyższą skuteczność względem zastosowania interwencyjnego.
4. W związku z obserwowanym w ostaniem czasie dużym zainteresowanie integrowaną produkcją roślin czy rolnicy mogą spodziewać się metodyk dla nowych gatunków roślin rolniczych, których Państwo jesteście współautorami?
W najbliższym czasie istniejące metodyki wzbogacą się o kilka nowych gatunków upraw. W ramach realizacji Dotacji Celowej MRiRW dla Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu zostaną opracowane metodyki dla następujących gatunków roślin: groch, bobik, łubin, owies, gorczyca i jęczmień ozimy na cele browarne.
Zespół autorów:
Marek Korbas
Joanna Horoszkiewicz
Ewa Jajor
Jakub Danielewicz
Galeria
