Sad Tradycyjny został założony na Polu Doświadczalnym Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Boguchwale w 2016 roku wraz z Fundacją AgriNatura. Rosną w nim drzewa owocowe dawnych odmian, które były popularne w pierwszej połowie ubiegłego wieku na terenie Polski. Sad tradycyjny zajmuje powierzchnię 30 arów. Posadzono 110 drzew w rozstawie 5m x 5m. Znajdują się w nim:
- 5 odmian grusz;
- 3 odmiany wiśni;
- 6 odmian śliw;
- 19 odmian jabłoni.
Co to jest sad tradycyjny?
Sad tradycyjny to uprawa złożona z co najmniej kilku wysokopiennych drzew owocowych, posadzonych w dużych rozstawach, szczepione na silnie rosnących podkładkach. Opóźnia to wejście drzew w owocowanie, a jednocześnie przedłuża żywotność, niektóre mogą osiągnąć słuszny wiek 100 lat! A przez cały ten czas dostarczać owoców.
Jaka jest rola sadu tradycyjnego?
Ideą sadów z dawnymi odmianami drzew owocowych jest dostarczanie owoców oraz ochrona zasobów genetycznych. Sad tradycyjny w Podkarpackim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Boguchwale to nie tylko zachowanie różnorodności genetycznej odmian drzew owocowych. Stanowi też bazę dydaktyczną, gdzie w trakcie wegetacji można zobaczyć na żywo jak wygląda sad tradycyjny i poznać smak dawnych odmian jabłoni, gruszy, śliw czy wiśni.
Jakie są zalety zakładania i utrzymywania sadów tradycyjnych?
Powrót do nasadzeń tradycyjnych w sadach przydomowych ma wiele zalet. Stare odmiany drzew owocowych są bardziej odporne na choroby, mrozy i szkodniki dzięki temu nie wymagają tak wielu zabiegów pielęgnacyjnych. By trafić na nasz stół, nie muszą być wielokrotnie opryskiwane środkami chemicznymi, dlatego spożywanie ich przez człowieka jest bardzo korzystne dla zdrowia. Dawne odmiany drzew owocowych to też bogactwo smaków, kolorów i aromatów, a co za tym idzie również przeznaczenia.
Sady tradycyjne niosą ze sobą pewną wartość; stanowią historyczny i malowniczy element krajobrazu wiejskiego, mający wpływ na warunki rolno-środowiskowo-klimatyczne. Rozłożyste korony drzew ograniczają nadmierne parowanie wody, wspomagają retencję wód opadowych, pochłaniają w czasie fotosyntezy dwutlenek węgla oraz stanowią barierę dla wiatrów. W sadach tradycyjnych zazwyczaj nie stosuje się chemicznej ochrony roślin, dzięki temu są przyjaznym miejscem dla wielu gatunków zwierząt; owadów, ssaków, ptaków, które tworzą wzajemne relacje. Populacje szkodników są ograniczane przez naturalnych wrogów, m.in. jeże czy ptaki śpiewające, które w rozłożystych koronach drzew znajdują odpowiednie miejsce do lęgów.
Oprac.
Monika Capińska
Specjalista ds. Ogrodnictwa
Galeria
