Na terenie zespołu pałacowego w Boguchwale, który jest pozostałością barokowej siedziby rodziny Lubomirskich, gdzie obecnie mieści się siedziba PODR w ogrodach niegdyś rozległego i okazałego założenia parkowego możemy spotkać śliwę ałyczę.
Śliwa wiśniowa – ałycza (Prunus divaricata ), to niewielki krzew lub drzewo, które w stanie naturalnym występuje na Kaukazie i w środkowej Azji, rośnie też w Europie Południowej. Na terenie Polski śliwy wiśniowe były znane i wykorzystywane już przed wiekami.
Odnalezione pestki ałyczy na terenie Gniezna świadczą o dużej roli tego gatunku w uprawie sadowniczej. W Polsce zdziczałe formy ałyczy można spotkać przy drogach, w parkach i na nieużytkach. Pestki ałyczy przenoszone przez ptaki i zwierzęta łatwo kiełkują, dlatego odmiana ta dobrze się rozprzestrzenia. Dorosłe drzewo śliwy wiśniowej osiąga od 4 do 8 m wysokości, ma wyniosłe gałęzie i cierniste pędy. Ze względu na szybkie przyrosty ałycza znalazła wiele zastosowań, między innymi w szkółkarstwie jako podkładka dla innych gatunków drzew owocowych, takich jak: śliwa, brzoskwinia czy morela.
Dużym powodzeniem cieszy się żywopłot z ałyczy. Nie jest on zimozielony jednak ze względu na swój gęsty pokrój i bardzo szybkie przyrosty, a wiosną piękny wygląd w fazie kwitnienia jest niezwykle efektownym ogrodzeniem.
Śliwa wiśniowa jest rośliną miododajną. Wczesną wiosną na bezlistnym jeszcze drzewie pojawiają się piękne śnieżnobiałe kwiatki, które są cennym pokarmem dla owadów zapylających. Po przekwitnięciu pojawią się drobne owoce, które mają barwę od żółtej do pomarańczowoczerwonej. Owoce ałyczy często mylone są z owocami mirabelki, co jest błędnym rozpoznaniem. Wbrew pewnym podobieństwom łatwo odróżnić te dwie odmiany. Owoce mirabelki mają słodszy smak, miąższ można bez trudu oddzielić od pestki, natomiast owoce ałyczy mają dłuższe, cieńsze i nieowłosione szypułki, są mniejsze, kwaskowate, pestka trudno odchodzi od miąższu, a skórka jest cierpka i gorzka. Pędy ałyczy są cieńsze niż mirabelki, nagie i pokryte cierniami. Ałycza posiada też mniejsze, delikatniejsze liście, owalnolancetowate, jajowate o brzegach piłkowanych, barwy jasnozielonej.
Śliwa wiśniowa ałycza jest gatunkiem łatwym w uprawie. Preferuje słoneczne lub półcieniste stanowisko. Co do zasobności gleby nie ma zbyt dużych wymagań, doskonale radzi sobie na kamienistym i piaszczystym podłożu. Dobrze znosi suszę, ale nie lubi też zbyt wilgotnej gleby i suchego, zimnego wiatru zimą. Chociaż zniesie trudne warunki, na żyznych i próchniczych glebach ałycza rośnie szybciej i ma wtedy większą i ładniejszą koronę. Nie wymaga dodatkowego nawożenia, ale dobrze reaguje na zasilanie kompostem. Śliwa wiśniowa ałycza jest mrozoodporna. Znosi spadki temperatury nawet do -32 stopni. Bardziej zagrozić jej mogą wiosenne przymrozki.
Szerokie rozpowszechnienie i różnorodne warunki ekologiczne wpłynęły na dużą zmienność tego gatunku, zwłaszcza kształtu, wielkości, smaku i barwy owoców. Przez lata powstało wiele nowych odmian, między innymi: ‘Donna’, ‘Flora Rosea Plena’, ‘Hessei’, ‘Hollywood’, ‘Nigra’, ‘Pamir Yellow’, ‘Woodie’, ‘Złoty Obłok’.
Ałyczę można uprawiać jako roślinę sadowniczą, a także ozdobną. Na początku wiosny obsypane białym kwieciem drzewa czy krzewy wyglądają zjawiskowo w parkach czy ogrodach, również te odmiany o purpurowych liściach prezentują się efektownie. Jeśli odwiedzicie nas na Krajowych Dniach Pola Boguchwała 2024 w dniach 14-16 czerwca, będziecie mogli zobaczyć, a także schronić się przed promieniami słońca pod ałyczą w naszym zabytkowym parku.
Oprac. Anna Sieniawska
PODR Boguchwała
Źródło:
Pomologia praca zbiorowa pod red. Prof. A.Rejmana
Galeria
