Miłorząb dwuklapowy – Ginkgo biloba – to drzewo należące do rodziny miłorzębowatych. Do Europy trafiło z Japonii, przez co stało się sztandarowym elementem ogrodów w stylu japońskim i nie tylko.
To wyjątkowe drzewo uatrakcyjni naszą przestrzeń relaksu. Jako soliter, bonsai lub tło dla niższych roślin wprowadzi do ogrodu magiczny akcent. Ciekawie prezentuje się jako drzewo alejowe, jak również swoją oryginalnością ozdobi niejeden budynek. Na rynku dostępnych jest wiele odmian, więc każdy posiadacz małego czy dużego ogrodu z pewnością znajdzie coś dla siebie. Szkółkarze często oferują karłowe odmiany w formie piennej.
Drzewo to jest jednym z najstarszych gatunków, często określane jest jako żywa skamielina. Od ponad 200 mln lat występuje w niezmienionej formie, a rosnąć może nawet 3500 lat.
Najstarsze drzewo świata osiągnąć może wysokość 20-30 m. Rośnie bardzo powoli, roczne przyrosty są niewielkie. W miarę upływu czasu korona z regularnej, stożkowatej, luźno ugałęzionej staje się asymetryczna, szeroko rozpostarta. Jest nietypowym przedstawicielem roślin nagozalążkowych. Będąc przypisanym do grupy drzew iglastych wytwarza okazałe, wachlarzowate liście, a nie igły czy łuski. Miłorząb jest rośliną dwupienną (kwiaty męskie i żeńskie występują na oddzielnych okazach) a osobniki męskie mają nieco inny pokrój niż żeńskie. Szarobrunatna kora u młodych drzew jest bruzdowana, z czasem pojawiają się spękania. Niewątpliwie największym dekoracyjnym walorem miłorzębu są charakterystyczne grube, często podzielone na dwie klapy liście, kształtem przypominające wachlarz. Liście o widlastym, rozgałęziającym się dychotomicznie unerwieniu ułożone są gęsto, okółkowo, po 5-8. Wczesną jesienią przebarwiają się z jasnozielonych na złotożółte. Drzewo długo zachowuje swój atrakcyjny wygląd ponieważ liście zdobią je aż do pierwszych przymrozków. Miłorząb kwitnie w maju lub początkiem czerwca. Kwiaty są niepozorne, mało widoczne. Mocno pylące kwiaty męskie wyrastają na końcach krótkopędów, zebrane są w kilkucentymetrowe kotki, natomiast żeńskie to małe, 2mm, „kuleczki” na przedłużonych szypułkach.
Stanowisko
Miłorząb nie jest rośliną wymagającą. Doskonale rośnie w naszych warunkach klimatycznych. Idealnym podłożem jest gleba żyzna, przepuszczalna o lekko kwaśnym lub kwaśnym odczynie. Jego wymagania glebowe i wilgotnościowe są niewielkie. Charakteryzuje się dużą mrozoodpornością, jedynie młode rośliny wymagają zabezpieczenia na zimę. Miłorząb nie potrzebuje nawożenia. Choroby i szkodniki nie stanowią dla niego zagrożenia. Dobrze rośnie nie tylko w zacisznych parkach czy przydomowych ogrodach ale również dzięki odporności na zanieczyszczenia powietrza, w dużych miastach. Bardzo dobrze toleruje zasolenie oraz suszę glebową. Dobrze znosi cięcie dlatego może być formowany na różne ciekawe i oryginalne kształty, nadaje się na bonsai oraz prowadzony jako żywopłot.
Zastosowanie
Miłorząb posiada walory nie tylko estetyczne ale również lecznicze. Liście miłorzębu to skarbnica wielu niezwykle cennych substancji takich jak flawonoidy, terpeny, fitosterole oraz witaminy i minerały. Regularne spożywanie, w postaci tabletek, kapsułek, herbat, naparów i ekstraktów, ma korzystny wpływ na układ krwionośny, sercowo-naczyniowy, jak również pracę mózgu (pamięć i koncentracja). Bardzo pomocny jest przy problemach z poziomem cholesterolu. W kosmetyce wyciągi z liści wykorzystywane są do pielęgnacji skóry naczyniowej. Dzięki zwartości dużej ilości flawonoidów hamują procesy starzenia się skóry. Preparaty z tego długowiecznego drzewa polecane są również przy zawrotach głowy, szumach usznych, chromaniu przestankowym, jak również w depresji.
Liście należy zbierać jesienią, w czasie kiedy zaczynają żółknąć i opadać. Konieczne jest zapewnienie im odpowiednich warunków suszenia.
Planując przyjazd do Boguchwały na V Krajowe Dni Pola, polecamy udać się do oddalonego o około 25 km Łańcuta. To właśnie tam, w ogrodzie przypałacowym rośnie najstarszy okaz w Polsce (prawdopodobnie pochodzi z początku XVIII w). Ten 26 metrowy relikt ze zrośniętymi dwoma lub trzema pniami zjawiskowo przebarwia się na kolor cytrynowożółty.
Opr. Katarzyna Worosz